{ "title": "Çocuklarda Davranış Bozuklukları", "image": "https://www.psikolojik.gen.tr/images/Cocuklarda-Davranis-Bozukluklari-39.jpg", "date": "21.01.2024 15:00:42", "author": "Meftune Akpolat", "article": [ { "article": "
Çocuklarda davranış bozuklukları, çocukta gelişen farklı ruhsal ve fiziksel etkenlere bağlı olarak iç çatışmalarını davranışlarına yansıtması olarak meydana gelen sorunlardır. Sinirlilik, saldırganlık, çalma eylemi, yalan söyleme, küfür etme, inat gibi durumlar davranış bozukluğuna verilebilecek örnekler arasındadır. Çocuklarda davranış bozukluğu söz konusu olabilmesi için bazı ölçütlere dikkat edilmelidir. Bu ölçütler;

Yaşa uygunluk: Her yaş grubunun kendine has davranışı vardır. Dolayısıyla çocuğun gelişim dönemi çok iyi bilinmelidir. Örneğin iki yaş grubundaki çocuklar, aşırı hareketli, inatçı olabilir. Çocuk istemezse yemek yemeyebilir ya da altını değiştirtmeyi geri çevirebilir.

3-5 yaş grubu arasındaki çocuklar dikkatleri üzerine çekmeye bayılır. Hayal güçleri oldukça geniştir. Bu nedenle de çok dikkat çekici hikayeler anlatabilirler. Yalan ve yalan olmayan arasındaki farkı henüz bilmezler. Bu nedenle de bu yaş grubundaki çocuklarda anlatılan olay yalan olarak algılanmaz. 10-15 yaş arası çocuklarda ise yalan bir tür davranış bozukluğu olarak kabul edilir.

Yoğunluk: Karşılaşılan davranışın bozukluk olarak değerlendirilmesi için ikinci dikkat edilecek ölçüt yoğunluktur. Örneğin 5 yaş grubu çocuklarda sinir, huysuzluk davranış bozukluğu olarak kabul edilmezken, eğer davranışlar fiziki anlamda zarar verecek boyuta ulaşmışsa davranış bozukluğu olarak değerlendirilir.

Süreklilik: Çocuk belli bir olay üzerinde uzun süre inatla devam etmesi süreklilik olarak tanımlanır.

Cinsel rol beklentileri: Erkek çocuklar kız çocuklarına nazaran daha saldıran olabilir. Bu kabul edilebilir bir durumdur. Ancak kız çocuklarında görülen aşırı saldırganlık davranış bozukluğu olarak kabul edilir.

Çocuklarda davranış bozukluğu neden olur?

Yetersizlik: Çocuk kendine yeterince güvenmiyorsa bu durum davranış bozukluğuna sebep olabilir. Anne-babanın aşırı hoşgörüsü, tutucu olması, çocuğa gereğinden fazla ilgi göstermesi çocukta zamanla yetersizlik ve beraberinde davranış bozukluğuna yol açar.

Dikkat çekmek: Çocukla yeterince ilgilenilmiyor, sevgi gösterilmiyor ya da yeterli zaman ayrılmıyorsa çocuk dikkat çekmek için farklı hareketlere yönelebilir. Bu durum davranış bozukluğuna neden olur.

İntikam alma isteği: Sevgiden mahrum bırakılan, dayağa maruz kalan çocuklarda intikam alma duygusu gelişebilir. Bu durum ciddi anlamda davranış bozukluğuna yol açar.

Çocuklarda davranış bozuklukları nelerdir?

Saldırganlık: Saldırganlık, ufak çocuklarda normal kabul edilen bir tepkidir. Çocuk sevindiğini, üzüntüsünü ya da güvenliğini saldırganlıkla gösterebilir. Ancak saldırganlık şiddete dönüşmüşse bu davranış bozukluğudur. Çocuk, akranlarını ısırma, tekmeleme, vurma, eşyaları fırlatma, kırma, tükürme gibi davranışlarda bulunuyorsa bu bir bozukluktur.

Çalma: Çocuğun kendine ait olmayan bir eşyayı habersizce alıp bu eşyaya sahip olma isteğidir. 2 yaş çocuklarda bu durum davranış bozukluğu olarak kabul edilmez. Çocuk yaşı ilerledikçe kendine ait olmayan eşyaları algılamaya başlar. Örneğin 3-4 yaş aralığında bir çocuk kendine ait olmayan bir eşyayı bilebilir ve izinsiz alamayacağının farkındadır. Fakat eşyayı almaktan kendini alıkoyamaz. İlkokul 1 ya da 2. Sınıf öğrencilerinde ise arkadaşlarındaki bir silgiyi ya da kalemi beğenme ya da gözü kalma durumu olabilir. Bu yaşlarda bu eşyaları izinsiz alma da başlangıçta çalma olarak kabul edilmez. Fakat bu durum devam ederse ve boyutu şiddetlenirse ciddi bir davranış bozukluğuna karşı uzmandan yardım almak gerekebilir.

Yalan: Günlük hayatta herkes ufak ya da büyük yalana başvurabilir. Örneğin bir arkadaşla buluşmak istenmiyorsa işim var diye yalan söylenebilir. Ancak bu durum karşıdaki insanı incitmemek amacıyla söylenen bir yalandır. Eğer yalan amacını aşmış ve karşıdaki insana zarar veriyorsa bu gerçek yalan olarak kabul edilir. Çocuklar gerçekleri tam olarak algılayamadıkları için olayları saptırarak anlatabilir. Bunun için anne-babanın yalan olan ve olmayan şeyleri çok iyi ayırt etmesi gerekir.

" } ] }