Bağlanma korkusu, insanların uzun süreli ilişkiye girmekten ve bağlanmaktan duyduğu korkudur. Bu korkuyu yaşayan kişiler, bunun için ebeveynlerini suçlarlar. İlişkilerde bağlanma, karşı tarafa güvenme, yakınlık kurma, kişinin kendisini güvende hissetmesi ilişkinin devam ettirilmesi açısından önemlidir. Bunların sağlanamaması yüzünden, çoğu ilişki yıpranmaktadır.
Geleceğin neler getireceği hakkında kişinin kuşkuları olması nedeniyle bağlanma korkusunun yaşandığı görülmektedir. Bu etkiyle karşı tarafın hatalarını, kusurlarını görmek, bunları biriktirmek zaten ilişkilerin başlamadan bitmesine neden olmaktadır.
Çocukluk döneminde öğrenilenler
Bebeklerde yaşanan gerilimi ya da stresi kendi başlarına giderebilme ve sakinleşme becerisi bulunmamaktadır. Bu dönemleri yaşadıklarında, anne ve babasına, bakıcılarına yönelerek, bunlardan duygusal destek almaya çalışırlar. Fakat bu kişilerden ilgisiz ya da aşırı müdahaleci olan bir tutumla karşılaşırlarsa, bebeğin öğrendiği sadece bu kişiden kaçınmak olacaktır. Bunun sebebi iki durumda da stresinin daha fazla artmış olmasındandır. Bağlanma etkileşimler üzerine kurulu olan bir teoridir. Bebeklik döneminde öğrenilen yaşamın en önemli bilgisi sayılan ve yetişkinlik döneminde yakın ilişkilerin devam ettirilmesinde kullanılan bağlanma geçerliliğini her dönem korumaktadır.
Uzun süreli ilişkiye girmekten korkan, ilişkileri açısından değerlendirilen bağlanma korkusu olduğu bilinen kişiler arasında yapılan araştırmaya göre ebeveynlerinin ilgisiz ya da aşırı müdahaleci tutum içinde olduğu belirlenmiştir.
Bu özelliklere sahip olan kişilerin yakınlık ihtiyacını karşılayabilecek ilişkiler kurmak istedikleri görülmüştür. Bunların çocukluk döneminde ebeveynleriyle karmaşık ilişkiler yaşadığı görülmüştür. Çocukluk döneminin ilişkiler açısından yetişkinlik dönemine yansımaları aşağıdaki gibi olmaktadır.
- Bebeklik döneminde temel ihtiyaçlar ve duygusal destek talebinin karşılanması durumunda, yetişkinlik dönemindeki ilişkilerde daha fazla güven duyuyor, yakınlık arayışında oluyor, paylaşmak, birlikte eğlenme ilişkilerinde aradıkları yaşantı oluyor.
- Bebekliğinde sağlıklı bağlanma ilişkisi kurabilmiş yetişkinler, romantik ilişkilerde iki kişinin temel ihtiyaçlarının karşılanmasını önemsemekte, eşlerinin mutlu olması için çaba harcıyorlar.
- Bebekliğinde sağlıklı bağlanma ilişkisi kuramamış olan yetişkinler kaçıngan ilişkilerinde kendilerini onaylanan, onları kabul eden, ihtiyaçlarını karşılayan, her şekilde mutlu kalabilen kişilerin arayışı içinde oluyorlar.
- Kaçıngan olanlar çocukluk döneminde karşılanmamış olan ihtiyaçlarını yetişkinlik döneminde kurduğu ilişkilerde karşılama çabası içine giriyorlar. İlişkilerinde ebeveyn bebek arasında olan ilişkiyi bulma çabasında oluyorlar.
- Kaçıngan olanlar yakınlık kurma ihtiyacında oluyor. İlişkilerinde yakınlık kurmadan kaçınma halinin dışında, kendilerini savunma ihtiyacı içinde oluyorlar.
Bağlanma korkusunun belirtileri nelerdir?
- Tek olarak yaşam sürme isteği
- İlişkinin sonlanma korkusunun olması
- Cinsellikte monotonluk olması
- Gerçekleştirmek istenen hedeflerin ve isteklerin olması
- Planların olması
- Mevcut halinden memnunluk duyulması
- Bağlılığının ispatı için karşı taraftan baskıların olması
- Kendine yeteri kadar zaman ayıramaması
- Geçmişte yaşanan ilişkilere ait kötü hatıraların olması
- İlişkide olunan kişinin doğru kişi olduğuna dair kuşkuların bulunması
Bağlanma korkusu olanlar bundan kurtulabilir mi?
Bu korkunun sahipleri bundan kurtulmayı başarabilir. Bu kişilerin yaşadığı durumun sadece sebeplerini fark etmesi halinde, ilişkilerindeki durumu değiştirebilirler. Beklentilerini, ihtiyaçlarını ve ilişkilerini daha farklı bir konuma taşıyabilir. Bu sorunu yaşayan ilk kişi olmadıklarını kabul ederek, sorunu çözmek için çaba sarf etmelidirler. Bu korkunun yenilmesi için, kişilerin öncelikle korkunun sebepleriyle yüzleşmesi gerekir.
