Paranoya, psikolojik bir rahatsızlık olarak tanımlanmakla birlikte, eski Yunancada "delirmek" anlamına gelen bir terimdir. Paranoya rahatsızlığı, temelinde aşırı evham, endişe ve kuruntular barındırır. Halk arasında ise etrafındaki nesne, olay ve kişiler hakkında aşırı şüphecilik gösterenler için kullanılır. Bu belirtileri taşıyanlar paranoyak olarak isimlendirilir. Bu rahatsızlık, bir süre sonra kişinin sosyal çevresinde sorunlar çıkmasına, ilişkilerinin yıkılmasına ve hatta hayattan tamamen kopmasına yol açabilir. Örneğin, sürekli takip edildiğinden, yediği içtiği yiyeceklerden zehirlenebileceğinden veya eşinin kendisini aldattığından şüphelenen kişiler, eğer bu şüphelerini kronik hale getirirlerse hastalığın ilk belirtileri görülebilir. Paranoya hastalarının bir diğer özelliği de hastalıklarını genelde kabul etmemeleridir. Çünkü bu şüphelere o kadar çok inanmışlardır ki bu kişileri vazgeçirebilmek neredeyse imkânsızdır. Hatta bazı paranoya hastaları kendilerini peygamber, mehdi gibi isimlerle anar ve kendilerini bu sıfatlara inandırırlar. Bu nedenle, Türk Ceza Kanunu'na göre mesul değildirler.
Paranoyanın Nedenleri
Paranoyanın nedenleri çok çeşitli olabilir ve bunları anlamak, tedavi sürecinde önemli bir adımdır. Paranoyanın başlıca nedenleri şunlardır:
- Çocukluk ve gençlik yıllarında yaşanan travmalar, birçok psikolojik rahatsızlığın temelini oluşturur. Paranoya rahatsızlığı, bu konuda çok daha belirgindir. Örneğin, çocukken çirkin olduğu için çevresi veya ailesi tarafından dalga konusu olan biri, ilerleyen yaşlarda "herkes bana bakıyor" veya "herkes yanındakine gizlice benim çirkinliğimi fısıldıyor" şeklinde düşüncelerle yaşayabilir. Özellikle ergenlik döneminde çevresiyle ciddi sorunlar yaşayan, vücudunda kusuru bulunan kişilerde daha çok görülebilir.
- Kendini çok üstün görmek de paranoyaya neden olabilir. Çocukluğundan beri pohpohlanarak büyütülen biri, ilerleyen yaşlarda kendini diğer insanlardan üstün görmeye başlar ve herkesin kendisi için çalışması gerektiğini düşünür. Bir süre sonra "herkes benim aleyhimde, herkes beni baltalamak ve yok etmek istiyor" düşüncesi hakim olur ve çevresiyle bu nedenle ciddi sorunlar yaşar.
- Yapılan iş veya meslek de paranoyaya neden olabilir. Örneğin, devlete ait gizli istihbarat işlerinde çalışan veya emniyet görevlisi iken suç örgütlerinin üzerine giden kişilerde, sürekli öldürülme, takip edilme, dinlenme gibi korkular baş gösterebilir. Amerika'da Vietnam Savaşı sonrası oluşan Vietnam sendromu da buna benzer bir durumdur.
- Şiddet görmüş çocuk ve kadınlarda, 40'lı yaşlardan sonra ortaya çıkma ihtimali bulunmaktadır.
- Birçok psikolojik rahatsızlık gibi, paranoya da kalıtsal olabilir.
Paranoya rahatsızlığı, dikkat edilmesi gereken ve günümüzde çeşitli terapiler ve ilaçlarla tedavi edilebilen bir rahatsızlıktır. Tedavi süreci, genellikle hastalığın ne kadar ilerlemiş olduğuna ve bireyin durumuna göre değişebilir. Paranoya tedavisinde kullanılan başlıca yöntemler şunlardır:
- Psikoterapi: Bireysel ve grup terapileri, paranoya tedavisinde oldukça etkilidir. Kognitif-davranışçı terapi (KDT), bireylerin düşünce kalıplarını ve davranışlarını değiştirmelerine yardımcı olabilir.
- İlaç Tedavisi: Antipsikotik ilaçlar ve anksiyolitikler, paranoya belirtilerini hafifletmek için kullanılabilir. İlaç tedavisi, genellikle psikoterapi ile birlikte uygulanır.
- Aile Terapisi: Aile üyelerinin de tedavi sürecine dahil edilmesi, hastanın sosyal ilişkilerini ve çevresiyle olan bağlarını güçlendirebilir.
- Destek Grupları: Destek grupları, paranoya hastalarının deneyimlerini paylaşmalarına ve birbirlerine destek olmalarına olanak tanır.
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Sağlıklı bir yaşam tarzı, paranoya belirtilerini hafifletebilir. Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve yeterli uyku, genel ruh halini iyileştirebilir.
Paranoya tedavisi, bireyin yaşam kalitesini artırabilir ve sosyal ilişkilerini yeniden inşa etmesine yardımcı olabilir. Erken teşhis ve uygun tedavi, paranoya rahatsızlığının yönetilmesinde kritik bir rol oynar.
|
.jpg "Bipolar Bozukluk Belirtileri ve Tedavisi")
.jpg "Anksiyete Bozukluğu Belirtileri ve Tedavisi")
Aykutç
13 Mayıs 2024 Pazartesimrhb çok önemli ltfn okuyun ve bana yardım edin
Cevap yazben lise çağında abimden çok şiddet gördüm sonrası hüsran aradan 5 yıl geçti bi türlü düzelemdm ve bugun arastırdıgmda paronayak oldgmu farkettm kmseye soylemek ıstemıyorum bunu.aradan suan sözlüyüm ve sözlüm gerçekten çok güvenilir bi insan fakat içimdeki şüpheleri kuşkuları atamıyorum herkezın bana dusman oldgnu ve bnm onlardan zeki oldgmu dusunuyorm ınsanlarn fıkırlernı aşalıyorum acayip bi sinir var bnde yazsam sonu gelmez ltfn bana yardmcı olun herhangi bi saglık guvenlgm yok doktora gıdemıyorm ALLAHını seven bir kul şurdan cıkıp bana nasl iyleşcgmi söyler onu kaybetmekten köpek gibi korkuyorum sürekli ailesiyle arasını bozuyorum ltfn bana yardım edin ama sunuda eklemek isterim bu bende devamlı olmuyor kendimle konustugum zamanlar ne sacmalıyorsun neden boyle davranıyorsun o en guvenılır ınsan gibisinden gayet huzurlu oluyorum ve ona guvenıyorm ancak bu kendimle olan sohbetm herzaman samımı gelmıyor:(( LÜTFEN YARDIM EDİN
Admin
13 Mayıs 2024 PazartesiMerhaba, öncelikle yaşadığın durumu paylaştığın için teşekkür ederim. Yaşadığın sorunlar gerçekten önemli ve özellikle şiddet geçmişte kalmış gibi görünse de etkileri uzun süre devam edebiliyor. Paranoia ve güvensizlik hisleri ciddi konular ve profesyonel yardım almak önemli. Eğer sağlık güvencen yoksa, devlet hastanelerinin psikiyatri bölümlerinden ücretsiz hizmet alabilirsin. Ayrıca, belediyeler ya da sivil toplum kuruluşları aracılığıyla da destek alman mümkün olabilir. Sohbet ettiğin bir yakın dost ya da güvendiğin bir aile üyesiyle bu durumu paylaşmak da sana iyi gelebilir. Unutma ki yalnız değilsin ve bu duygularla başa çıkmak mümkün. Kendine iyi bak ve profesyonel yardım almaktan çekinme.
..
26 Nisan 2024 CumaNişanlım normal zamanda çok mükemmel bir insan ama bir iki hafta sonra olmadık sebeplerden kavga çıkartıyor ve bnm hatalı olduğumu yanlış yaptığımı dile getiriyor bni dışarıya çıktığım zaman bnden fotoğraf istiyor yada görüntülü arıyor nerde ne yaptığıma inanmak için bazen de oluyor dışarıya çık gez dolaş sıkılma diye teşvik ediyor sizce nişanlım paranoya hastası mı bunun çözümü var mı
Cevap yazAdmin
26 Nisan 2024 CumaMerhaba,
Nişanlınızın davranışları, güven sorunları ve kontrol etme eğilimleri gibi görünüyor. Bu tür davranışlar, paranoya veya başka bir psikolojik durumun belirtisi olabilir. Ancak, kesin bir teşhis koymak için bir uzmana danışmanız en doğrusu olacaktır. İlişkinizde bu tür sorunları çözmek adına bir çift terapistine gitmeyi düşünebilirsiniz. İletişim ve karşılıklı anlayış, bu tür sorunların üstesinden gelmekte önemli rol oynar.
Sağlıklı ve mutlu günler dilerim.
Soru Sor / Yorum Yap