Elem: Tanım ve AnlamElem, kişiye göre nedenleri, etkisi ve süresi farklılık gösteren, içten ve dıştan gelen uyaranların etkisiyle meydana gelen, istenmeyen bir psikolojik durumdur. Duygusal bir ifade olan elem, mutluluğun zıddı olarak düşünülebilir. Acı, keder ve üzüntü şeklinde de ifade edilir. Kişilerin kötü bir olay yaşamaları halinde, bu duygu sıkça yaşanabilir. Sevdiğinden ayrılmak, işinden ayrılmak veya sevilen bir kişinin kaybedilmesi gibi durumlar, kişilerin elem duygusunu yaşamasına neden olabilir. Ayrıca, depresyona giren kişilerde de elem duygusu görülebilir. Bu duygu, olumsuz duygular arasında yer alır. Kişinin fiziksel bütünlüğünün bozulması ağrıya neden olursa, psikolojik bütünlüğünün bozulması da elem, üzüntü ve acı çekmeye neden olur. Elemin ortaya çıkması kişiye göre değişen sebeplerden kaynaklanır. Bazılarında basit bir olay üzüntü kaynağı olurken, bazılarında eski bir olay üzüntü sebebi olabilir. Bu uyaranın dozu ile kişinin bu uyarana verdiği cevabın büyüklüğüne göre, elem ya da daha derini olan keder veya derin ve sürekli elem olan depresyon biçiminde kendini gösterir. Meydana gelen uyaranın kişide elem, keder veya depresyon oluşturması, kişinin o uyaranı nasıl algıladığına ve verdiği tepkiye bağlıdır. Elem Belirtileri Nelerdir?Elem belirtileri, kişilik farklılıklarına göre farklı derecelerde açığa çıkar. Sıkça üzüntü içinde olan kişiler, kimseyi incitmeyen, iyiliksever, herkesi memnun etmeye çalışan, aşırı duyarlı, mesuliyet sahibi, titiz, yakınlarına çok bağlı, mükemmeliyetçi, çabuk etkilenen ve öfkesini dışa vurmayan kişiler olarak görülür. Kişide elem uyaranının ortaya çıkması, yukarıda sayılan özelliklerin sayısına bağlıdır. Bu uyaranların sayısı, kişinin fizyolojisine ve hassasiyetine bağlıdır. Hassasiyeti ise okul, aile, arkadaşlar ve çevre oluşturur. Eğitim ve dış etkiler, kişide şahsiyet oluşumunu sağlar. Elem belirtileri genellikle şu şekildedir:
Elem Duygusunun Vücuttaki Etkileri Nelerdir?Yapılan araştırmalarda, elem durumunda beynin bazı bölümlerinde belirgin bir hareketlenme gözlenmiştir. Geçici elem halinde, beyinde limbik sistemde belirgin bir uyarılma, neşeli durumlarda ise beynin dış bölümü olan kortekste kan akımında belirgin azalma izlenmiştir. Özellikle şakak, yan kafa ve sağ alın bölgesinde bu gözlenmiştir. Elem ve neşe durumlarının uzun sürmesi durumunda, vücutta fizyolojik değişimler meydana gelmektedir. Elem durumunda beynin sağ tarafı etkilenerek, yüz mimik hareketlerini değiştirmektedir. Bu etki geçici şekilde yaşanmaktadır. Kişinin yaşadığı elem devam etse de yüz mimik hareketleri normale dönmekte, depresyonda olduğunda ise bu hareketler durumunu korumaktadır. Elem, keder ve depresyon neticesinde hücrelerde protein yıkılması, kan şekerinde yükselme, kan yağlarında artma, vücudun savunma hücrelerinde azalma, kalp üzerinde olumsuz etkiler, beynin bölümlerinde aktivasyon, tiroit hormonunda azalma gibi insan sağlığı üzerinde geniş bir olumsuz etkileşim meydana gelmektedir. Elemin ve kederin fazla olması ve sürekliliği sağlık açısından önemli bir unsurdur. Bunlar ne kadar fazla ve sürekli olursa, vücuttaki hastalıklar da o kadar fazla olur. Elem, kalpte ritim bozukluklarına neden olabilir. Sinir sistemini etkisi altına alarak, kalbin beslendiği damarlarda büzülme, kortizon salınımını uyarıp vücutta su tutulmasını ve kalbin yükünü artırıcı etkiler yapar. İnsanın yapısında olan elem duygusu her zaman var olacaktır ve bunun önüne geçmek çok zordur. Elemin üzerine elemle gitmek, bu durumu daha fazla derinleştirir. |
.gif "Vücut Dilinin Özellikleri")
Bu elem duygusunu yaşayan biri olarak, acaba neden böyle hissediyorum? Sevdiğim birinden ayrıldığımda ya da işimi kaybettiğimde neden bu kadar üzgün hissediyorum ve bu üzüntü neden bu kadar uzun sürüyor? Beynimde ve vücudumda neler değişiyor ki bu kadar etkileniyorum? Elem duygusunun belirtilerini yaşadığımı fark ettiğimde, bu belirtilerle nasıl başa çıkabilirim? Özellikle sürekli üzüntü ve keder hali, uyku düzensizlikleri ve sosyal geri çekilme gibi durumların üstesinden gelmek için neler yapabilirim? Bu duyguların sağlığım üzerindeki etkilerini nasıl azaltabilirim?
Cevap yazMeveddet, yaşadığın bu elem ve üzüntü duyguları, aslında çok insani ve yaygın reaksiyonlardır. Sevdiğin birinden ayrılmak ya da iş kaybetmek gibi olaylar, beynimizde ve vücudumuzda stres ve keder hislerine yol açar. Bu gibi durumlarda, beynimizdeki kimyasallar ve hormonlar değişir; örneğin, stres hormonu kortizol artabilir ve serotonin gibi mutluluk hormonları azalabilir. Bu da keder, üzüntü ve hatta depresyon belirtilerine neden olabilir.
Bu duygularla başa çıkmak için bazı stratejiler geliştirebilirsin. Öncelikle, bu duyguları kabul etmek ve kendine zaman tanımak önemlidir. Duygularını bastırmak yerine, onlarla yüzleşmek daha sağlıklı olabilir. Uyku düzensizlikleri yaşıyorsan, bir uyku rutini oluşturmak ve uyku ortamını iyileştirmek faydalı olabilir. Sosyal geri çekilme hissediyorsan, güvendiklerinle iletişim kurmak ve destek almak önemlidir.
Ayrıca, fiziksel aktivite ve egzersiz yapmak, beynindeki mutluluk hormonlarını arttırır ve stres seviyeni düşürür. Meditasyon, derin nefes alma egzersizleri ve farkındalık pratikleri de ruh halini dengede tutmana yardımcı olabilir. Eğer bu duyguların üstesinden gelmekte zorlanırsan, bir uzmandan profesyonel destek almak da faydalı olabilir.
Unutma ki bu duygular geçici ve zamanla hafifleyecektir. Kendine nazik ol ve bu süreçte sağlığını ön planda tut.