Obsesif Nedir? Obsesif Türleri ve Özellikleri

Obsesif Nedir?

Obsesif kompulsif bozukluk (OKB), kişinin kontrol edemediği, tekrarlayan düşünceler (obsesyonlar) ve bu düşünceleri azaltmak için yapılan tekrarlayıcı davranışlar (kompülsiyonlar) ile karakterize edilen bir anksiyete bozukluğudur. Bu bozukluğa sahip kişiler, belirli düşünceleri zihninden atamaz ve bu düşünceler genellikle yoğun kaygıya neden olur. Obsesif düşünceler, bireyin yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürebilir ve günlük işlevselliği olumsuz etkileyebilir.

Obsesif Kompulsif Bozukluğun Belirtileri

OKB, bireyin zihninde istemsiz olarak beliren obsesif düşünceler ve bu düşünceleri engellemek amacıyla gerçekleştirilen kompülsif davranışlarla kendini gösterir. Obsesif düşünceler genellikle yoğun kaygıya neden olur ve birey bu düşünceleri azaltmak için belirli ritüeller veya rutinler geliştirir. Kompülsif davranışlar ise takıntılı düşünceleri engellemek veya zihinden çıkarmak amacıyla tekrarlanır.

Obsesif Kompulsif Bozukluğa Sebep Olan Türler

Bulaşma ve temizlik obsesyonları
Şüphe obsesyonları
Düzen obsesyonları
Saldırganlık veya zarar verici obsesyonlar
Dini obsesyonlar
Sayma obsesyonları

Obsesif Kompulsif Bozukluğa Neden Olan Yaygın Saplantılar

Mikroplar ve bulaşıcı hastalıklar: Kişi tokalaşmak veya yüzeylere dokunmak ile hastalık kapmaktan korkar.
Devamlı endişe: Örneğin, ocağı açık unutmak, ütüyü üzerinde bırakmak, kapıyı kilitlemeyi unutmak gibi.
Aşırı düzen ve temizlik: Kişi her zaman evin her köşesinin tozunu alır ve eksik yer olacak olursa büyük sıkıntılar yaşar.
Zarar verme korkusu: Örneğin, sürekli olarak birine ait olan bir çocuğa zarar vereceğinden endişe etmek.
Seksüel düşünceler: Kişi, zihninde seks görüntülerinin olması nedeniyle bu düşüncelerin ortaya çıkacağından korkar.

Obsesif Kompulsif Bozukluk Toplumda Ne Sıklıkta Görülür?

Obsesif kompulsif bozukluk, toplumda %1-1,8 aralığında görülmektedir. Hafif etkileşimler dahil edildiğinde, yaşam boyu rastlanma oranı %5,9 olarak bulunmuştur.

Obsesif Kompulsif Bozukluğu Nasıl Anlarım?

Aşağıdaki sorular, obsesif kompulsif bozukluğun belirtilerini anlamanıza yardımcı olabilir:

Obsesif olup olmadığımı nasıl anlarım?
Peki sevdiklerimin başına kötü bir şey gelirse?
Sevdiklerime bir zarar verir miyim?
Dua ederken içimden Allah'a sövmek geliyor.
Yolda değdiğim kişilerden mikrop bulaşır mı?
İnsanlara kötü sözler söyler miyim veya onlara bir zarar verir miyim?
Ocağı ya da kapıyı açık unutmuş olabilir miyim?
İçimden arabayı duvara çarpmak geliyor?

Bu veya benzer soruları istemeden de olsa aklınıza getiriyorsanız, hayatınızın en belirgin yerinde sıkıntıya düşüyorsanız ve saçmaladığınızı düşündüğünüz düşüncelerle başa çıkamıyorsanız, obsesif kompulsif bozukluğa sahip olabilirsiniz.

Obsesif Kompulsif Bozukluğun Tedavisi

Obsesif kompulsif bozukluğun tedavisi ilaç ve psikoterapi ile mümkündür. Obsesif düşünceler, kişinin iradesi dışında beynine sokulmuş gibi ortaya çıkar, ancak kişi bu düşüncelerinden dolayı kendisini suçlu hissedebilir. Tedavide, bu bulgular önemli bir rol oynamaktadır. Hastanın düşüncelerine göre yaptığı eylemler nedeniyle hissettiği suçluluk duygusunun azaltılması ve benliğini bu düşüncelerin dışında görmeye başlaması, tedavi için ilk adımdır. İlaç tedavisi çoğu kez iyi sonuçlar vermiştir, ancak ilaçlar tekrarlamaları önlemekte aynı başarıyı gösteremeyebilir. Bu nedenle, ilaç tedavisinin yanı sıra psikoterapi de mutlaka gerekmektedir. Hastalığı daha iyi tanıma ve karşı savunmalar oluşturmayı içeren teknikler, tekrarlamaların önlenmesinde büyük başarı sağlamıştır.