Kararsızlık
Kararsızlık, insanların günlük yaşamlarında karar vermesi gereken bir durumla karşılaştığında kolay karar verememesidir. Bu insanlar ne giyeceğine ne yiyeceğine, nereye gideceğine bir türlü karar veremez. Bazıları karar vermiş olsa da bu kararlarının doğru olup olmadığını sürekli olarak düşünür. Kararsızlık bunu yaşayan kişi için ve bundan etkilenen kişiler için oldukça yıpratıcı bir süreçtir.
Her konuda karar vermek gerçekte kolay bir davranış değildir. Karar verebilmek için ne istediğini bilmek, kendini tanımak, gereksinimlerini ve zorunluluklarını bilmek, dış koşulları değerlendirmek ve sonuçları öngörebilmek gerekir. Bunlarda oluşacak bir aksaklık, kişide kararsızlık sonucunu doğurur. Karar verme kişiden kişiye farklı olur. Bazı kişiler ciddi ve önemli bir konuda ayaküstü karar verebilirken, bazıları basit konularda bile karar vermekte zorlanırlar. Kararsızlık çeken kişilerin daima iç dünyalarında birbiriyle çelişen ya da çatışan istekleri bulunmaktadır. Bunların hangisine karar vereceklerini bilemezler. Yanlış karar vereceklerinde, kaybedecekleri şeyleri düşünerek kararsızlık yaşarlar. Kişinin kararsız olması halinde öncelikle bunun gerçek kararsızlık olup olmadığı belirlenmelidir. Bazı durumlarda önemsememe, üşenme, isteksizlik gibi durumlarda kararsızlık gibi görünüm verebilir.
Kararsızlığı etkileyen faktörler nelerdir?
Bir kişinin yaşayacağı kararsızlığı etkileyen en önemli unsur kişilik yapısıdır. Ancak kararsızlığın ortaya çıkma sebebi kişilik yapıları arasında büyük farklar gösterir.
Kararsızlığı etkileyen unsurlar arasında seçim yapamama, özgüven eksikliği, neyin önemli olduğuna karar verememe, kimlik karmaşası, ayrıntıya takılıp kalma, kararı karşısındakinden bekleme, hayır diyememe, karşısındakini kıramama, karşısındakinin baskın tutumu gibi etkenler bulunur. - Özgüven: Karar verebilmek için, önce özgüven gerekir. Kişilerde özgüven yüksek olduğunda, karar verme daha kolay olur. Ancak kararın doğruluğu için özgüvenin sağlıklı olması gerekir. Buna sahip olan kişiler bir konuda yeterli bilgiye sahip olmadıklarında, başkalarına danışabilirler. Karar verdikten sonra, kararlarını sorgulamazlar. Kararları yanlış olursa, bunun yanlış olduğunu kabul ederler. Özgüveni sağlıksız olan kişiler kararlarının doğruluğunun sorgulanmasına dayanamazlar. Kararlarını danışmadan verir, bunların doğruluğundan kuşku duymazlar.
- Çekingenlik - Utangaçlık: Yapı itibarıyla çekingen ve utangaç olan kişiler kararsızlık yaşadıklarında, başkalarının gözünden düşecekleri konusunda endişe duyarlar. Verdikleri kararın başkaları tarafından beğenilmeyeceğini, yanlış anlaşılacağını, eleştiri alacağını düşünür ve endişelenirler. Çekingen yapıda olanlar verdikleri kararı nasıl açıklayacaklarını da sorun ederler. Kararları başkalarını etkileyecekse bu daha zor olur. Bu yüzden kararsız görünebilirler.
- Mükemmeliyetçilik: Kişilerin kararsızlık yaşamalarının en önemli nedenlerinden biri sonu gelmeyen mükemmeliyetçiliktir. Bu kişiler ne yaparsa yapsınlar mükemmele ulaşamadıklarını düşünürler. Her yaptıkları şeyde eksiklikler bulurlar. Bunlarda ayrıntılara takılır, sonuca ulaşamazlar. İyiyi, güzeli yapmaya çalışırken kararsızlık yaşarlar.
- Hata yapma korkusu: Karar verebilmek bir seçim yapmaktır. Bazı hallerde risk alabilmektir. Yapacakları seçimin hata olabileceğini düşünmek, insanları kararsız hale getirir. Hata yapacaklarında kaybedeceklerini veya diğer kişilerin tepkilerini düşünürler.
- Karşısındakinin sevgisini kaybetme korkusu: Kişiler karşısındakini kaybetmemek, sevgisinden mahrum olmamak için, kendileri kararsız kalabilirler. Kişiler kendi isteklerini yaparlarsa, istedikleri sevgiden yoksun olacaklarını düşünürler. İstekleri yokmuş gibi davranır, karar vermeyi karşı tarafa bırakır veya karşısındakinin istekleri ile hareket eder.
- Bağımlılık: Kararını kendi başına veremeyen, bunu başkasının vermesini isteyen bağımlı kişilik yapısına sahip olanlar, kararlarını başkasının vermesini isterler. Bu beklentiler dışarıdan kararsızlık olarak görünebilir.
Kararsız biriyle karşılaşıldığında neler yapılabilir?
Kararsız olan kişilerle her türlü ortamda karşılaşılabilir. Bu gibi durumlarda kararsızlığı artıracak tutumlardan ve davranışlardan uzak durmak gerekir. Kararsızlığın artmaması için yapılacaklar ise; - Duyguların kendinizde yaratacağı etkilerden uzak kalmaya çalışın. Aşırı kararsız olmak, kişiyi öfkelendirir. Öfkenin sizi yönlendirmesine izin vermeyin.
- Karşınızdakini karar vermeye zorlamayın. Zorlama kararsız olanları daha fazla kararsız eder.
- Özgüven duygusunu zayıflatmamak için, karşınızdakini beceriksizlikle suçlamayın. Eleştiriler belli bir üslupla yapılmalıdır.
- Karar vermeyi zorlaştıran ortam yaratılmamalıdır. Stresli ortamlar kararsızlığı arttırır.
- Mantığı kurup, karar vermesini kolaylaştırabilirsiniz.
- Motivasyonunun artmasını sağlayın. Kararsız kalmanın bir bedeli olduğunu, kararsız kalmanın da bir karar olduğu anlatılmalıdır.
- Kararın hızlı olması gereken durumlarda kararı karşınızdakine bırakmayın.
20.01.2024 16:11:04
Kararsızlık ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
