Melankoli, kendini düşüncelerde, harekette durgunluk, sıkıntı, mutsuzluk, neşesizlik, keder, konuşma tutukluğu gibi etkilerle belli eden bir ruh hastalığıdır. Kadınları daha fazla etkileyen bu sorun yaşam boyunca birkaç defa nöbetler halinde yaşanır. Özellikle hamilelikte, emzirme döneminde, adet döneminin bitişinde daha fazla yaşanır. Toplumda yaygın olarak görülen melankoli, kişilerin daha az hareketli olmasına, yaşamda heyecansız bir tarza neden olan ve depresyon nedeniyle oluşan duygu durum bozukluğu olarak yaşanır. Her yaşta görülebilen bir rahatsızlık olarak bilinse de ileri yaştaki kişileri daha fazla etkilemektedir.

Bu kişilerde olan sıkıntı, keder gibi durumlar dışarıdan belli olur. Yüzlerinde ifadesiz, durgun bir durum söz konusu olur. Kişiler zayıf, süzgün, cansız, isteksiz, yaşamdan bıkkın olduğunu açık bir şekilde gösterir. Kendilerini aciz hissederler, günahkâr olarak kabul ederler. Çevrelerinde olan kötü olaylarda kendilerini suçlar, yok olmaları halinde her şeyin düzene gireceğini düşünürler. Buna olan inançlarından dolayı bazıları kendini öldürmeye bile kalkabilir. Kararsızlık çekmeleri, kendilerini aşağı görmeleri, korku duymaları, ümitsizliğe kapılmaları hastaları yavaş şekilde eritir. Uykusuzluk ve iştahsızlık çekerler. Kadınların adet dönemlerinde bozukluklar oluşur. Hatta adetleri kesilebilir. Erkeklerde cinsel isteksizlik, iktidarsızlık oluşur. Bu hastalarda dikkat edilecek en önemli konu kendini öldürmeye kalkmalarını önlemek olmalıdır. Kedere boğulmuş olan kişi bu ıstırabı sona erdirmenin yolunu canına kıymakta bulabilir. Bu etkiler genellikle sabaha karşı oluşur. İleri derecedeki hastaların bu açıdan göz önünde tutulması gerekir. Gerektiği takdirde bu hastaların hastanede gözlem altında tutulması sağlanmalıdır.

Bu rahatsızlığın genel sebebi kalıtsal etkenlerdir. Daha çok kısa boylu, yuvarlak yüzlü, kilolu kişilerde daha fazla görülür. Melankoli nöbetleri 6 ay kadar sürebildiği gibi, 2-3 yıl boyunca etkili olabilir. Hastaların uykularının düzene girmesi, kendisini iyi hissetmesi, kilo alması, canlılık gibi etkiler hastanın iyileşme belirtileridir. Bu rahatsızlık nedensiz yere ortaya çıkabileceği gibi, farklı gerginlik ve çatışmaların etkisiyle ortaya çıkabilir. Bir yakının kaybedilmesi, para kaybı, eşin sadakatsizliği, aile ve iş hayatında olan sorunlar melankolinin ortaya çıkışına neden olabilir.

Bu hastaların tedavisi psikiyatrist tarafından yapılmalıdır. Vücutta meydana gelen belirtilerin azaltılması ve yok edilmesi için çeşitli ilaçlardan faydalanılır. Kişinin ruh halini düzeltecek ilaçlar başarılı bir şekilde tedavide kullanılır. Kendisine yaşama zevki verecek, dünyanın güzelliklerinden faydalanmasını sağlayacak, kendine güvenini arttıracak bir tedaviyle hastaların sağlığına kavuşması sağlanır. Melankoli bir çeşit depresyonun gizlenmiş halidir. Kişiler kendilerinde bu tür belirtiler olduğunu düşünüyorsa, mutlaka tedavi olmalıdır.