Ruhsal travma, kişinin aşırı korkması, dehşet ve çaresizlik içinde kalması, genelde olağan dışı gelişen ve beklenmedik olayların yarattığı bir durumdur. İnsanların hayatında üzüntü ve sıkıntı yaratan fazlaca olay olur. Fakat tüm bunlar ruhsat travmaya neden olmaz. Eğer yaşanan olay, kişide dehşet, korku ya da çaresizlik hissi yaratmış ve kişinin kendi ya da yakının ölüm, yaralanma gibi tehlikesi varsa bu durum ruhsal travma olarak isimlendirilir. Buna örnek olarak kişinin bir yakının yıllardır devam eden bir hastalığı varsa ve sonrasında öldüyse bu durumun ruhsat travma yaratma ihtimali, bir yakının trafik kazası gibi beklenmedik bir şekilde ölmesinden daha azdır.

Savaşlar, kazalar, saldırı, afet ve tecavüzler toplumda ruhsal travmaya neden olur. Yapılan araştırmalarda her iki bireyden birinin hayatında bu tür bir olayla karşılaştığını göstermektedir. Ruhsal travma ile karşılaşma riski herkes için aynı oranda değildir. Suç oranı yüksek olan yerlerde yaşayanlar, başka ruhsal hastalığı olan, alkol kullanan, polis, asker ve itfaiye personeli korkutucu olaylarla daha fazla karşılaşmaktadır.

Ruhsal travma yaşayan kişilerde genelde depresyon ve travma sonrası stres hastalığı görülür. Kişiyi çaresizlik ve dehşet içinde bırakan durumların uzun süre yaşanması ruhsal hastalıklara neden olur. Bunlardan biri de depresyondur. Depresyonda en sık görülen belirtiler, halsizlik, sürekli uyku isteği, iştah sorunları, hayattan zevk alamamasıdır. Depresyon travmalardan sonra ilk defa ortaya çıkabileceği gibi daha önce bu rahatsızlığı yaşayan kişilerde yeniden nüksetmesine neden olur.

Travma sonrasında stres hastalığında uykusuzluk, kâbus görme, travmaya neden olan olayı sık sık düşünme, olayın sürekli tekrar edebileceği endişesi, kolay ürkme, çabuk sinirlenme, gelecekle ilgili plan yapamamak, yabancılaşma hissidir.

Ruhsal travma sonrası stres hastalığı yaşayan birçok hastada başka ruhsat rahatsızlıklarda görülmektedir. Anksiyete bozukluğu, alkol ya da madde bağımlılığı gibi durumlar travmanın etkisiyle kişide günlük hayatında sıkıntılar ve işgücü kaybına neden olur. Travma sonrasında kişiler travmanın yarattığı etkilerden kurtulmak için bazı yöntemler denerken bu tür yöntemlerin travmanın etkilerini azaltma konusunda olumlu sonuçları görülmemektedir. Olay olmamış gibi davranmak, unutmaya çalışmak hastalığın iyileşmesini geciktirmekte sorunları paylaşan ve hakkını arayan kişilerde iyileşme daha hızlı görülmektedir. Bununla birlikte yapılan çalışmalarda zamanın travmanın etkilerini ortadan kaldırmadığını göstermektedir.

Tedaviler ilaç ve psikolojik tedaviler olarak yapılır. Travmatik olaylardan herkes aynı ölçüde etkilenmez. Bazılarında ise sosyal ve iş hayatını ciddi derecede etkileyen kaygı bozuklukları görülür. Bu nedenle tedavi kişiye özel olarak yürütülmektedir. İlaç tedavisinde antidepresan ilaçlar hastayı yatıştırmakta yararlı olur. Olaydan yoğun etkilenen kişilerde hastaneye yatış yapılabilir.