Şizofreni hastalığı; kişinin düşünceleri, duyguları, hareketlerini ve başka insanlar ile ilişkilerini ciddi anlamda bozan, beyin ile alakalı gelişen bir hastalıktır. Şizofreni hastaları genellikle işte, okulda ve ikili ilişkilerde sorun yaşarlar. Hastalığa yakalan kişide hayat boyu sürebilir, fakat tedavi ile hastalık kontrol altına alınabilir.
Şizofreni, kişinin doğru ve hayali ayırt edemediği zihinsel gelişen bir rahatsızlıktır.
Şizofreni hastalarının tavır ve davranışları oldukça tuhaf olabilir. Kişiler gerçek ile olan ilişkilerini yitirdiklerinde birdenbire kişilik ve davranış bozukluğu sergileyebilirler. Bu durum psikotik epizod olarak adlandırılır. Şizofreni hastalığının boyutu kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Şizofreni belirtileri tekrarlama ve duraksama dönemleri arasında daha ciddi boyutlara ulaşabilir ya da belirtiler hafifleyebilir.
Şizofreni Çeşitleri
Hebefrenik Şizofreni
Hebefrenik şizofreni vakalarında beyin karmakarışık ve tutarsızdır. Aynı zamanda konuşmaları anlaşılmaz ve bir o kadar karışık olur. Dışarıdan izlenildiğinde hastanın davranışları komik, tutarsız, çocuksu ya da duygusuz olarak algılanabilir. Özellikle günlük aktivitelerini gerçekleştiremeyecek kadar düzensiz davranışlar görülür.
Paranoid Şizofreni: Paranoid şizofreni vakaları işkence gördüklerine ve başkaları tarafından cezalandırıldıklarına inanırlar. Ancak hareketleri, duyguları, konuşmaları ve düşünceleri normaldir.
Katatonik Şizofreni: Katatonik şizofreni hastalarında en bilindik semptom fiziksel semptomlardır. Bu vakalar hareketsiz ve duyarsız olur. Oldukça katı ve sert bir kişiliğe sahiptirler. Karşısında konuşan kişinin konuşmalarını tekrarlayabilirler. Beslenmeme, yorgunluk ve kendine zarar verme olasılıkları vardır.
Kalıntı Şizofreni: Kalıntı şizofreni, hastalığın hafiflemiş halidir. Hayal görme, doğru olmayan şeylere inanma gibi belirtiler hala vardır. Fakat hastalık başlangıçtaki kadar ciddi boyutlarda değildir.
Şizofreni Belirtileri Nelerdir?
Şizofreni hastalarında fiziksel ve ruhsal olarak birçok belirti açığa çıkabilir. Hastalar farklı anlarda farklı tavırlar gösterebilir. Hastalığın başlangıç döneminde belirtiler oldukça şiddetli ve aniden gelişebilir. Şizofreni hastalığında yaygın olarak açığa çıkan belirtiler üç ana grup altında toplanabilir.
Pozitif Belirtileri Nelerdir?
Burada kullanılan pozitif kelimesi olumlu olarak kullanılmamaktadır. Normal insanların haricinde yalnızca şizofreni hastalarında ortaya çıkan belirtiler için kullanılır.
Halüsinasyonlar: Kişi gerçek ile alakası olmayan şeyler görür, sesler, tuhaf kokular duyar. Bedenine dokunan kimse olmamasına rağmen birinin kendine dokunduğunu iddia eder. Kişinin duyduğu sesler kişiyi etkisi altına alabilir. Bu nedenle hasta taciz ve emir verme gibi eylemler sergileyebilir.
Delüzyonlar: Kişi başkalarının aklından geçenleri duyabildiğini iddia eder.
Dezorganize Belirtileri Nelerdir?
Bu vakalarda ortaya çıkan belirtiler kesin düşünememe ve doğru karşılık verememe gibi belirtilerdir. Kişi;
- Bazı şeyleri unutur ya da kaybedebilir
- Tekrarlayan hareketler uygulayabilir
- Çok fazla, ancak anlamı olmayan şeyler yazabilir
- Karar vermekte güçlük çeker
- Ağır hareket eder
- Aniden bir düşünceden diğerine atlar
Negatif Belirtileri Nelerdir?
- Okulda, işte ve toplumsal aktivitelerde sorun
- Hayattan zevk alamama
- Motivasyon eksikliği
- Enerji düşüklüğü
- Çevresinden ve ailesinden uzaklaşma
- Dengesiz tavırlar
Şizofreni Tedavisi Nasıl Yapılır?
Şizofreni hastalığının tedavisinde amaç ortaya çıkan belirtileri azaltmak ve tekrarlama olasılığını hafifletmektir.
İlaç tedavisi: Şizofreni hastalığında kullanılan ilaçlar hastalığın tam olarak ortadan kalkmasını sağlayamaz. Ancak ortaya çıkan belirtilerin hafiflemesi sağlar. Şizofreni için kullanılan ilaçlar antipsikotikler olarak adlandırılır. İlaç tedavisine destek amacı ile terapi seansları da uygulanabilir.
Elektrokonvulsif Terapi: Hastanın kafa bölgesine elektrotlar yerleştirilir ve bu sayede beyne elektrik şok verilir. Ancak günümüzde fazla kullanılan bir tedavi yöntemi değildir. İlaç tedavisinin yetersiz olduğu hasta gruplarında ek olarak kullanılabilen bir tedavi türüdür.
