Algıda seçicilik, bireylerin algılama sürecinde etkili olan önemli bir psikolojik kavramdır. Kişiler, çevrede bulunan uyarıcılardan, nesnelerden ya da olaylardan bir veya birkaçına dikkatini yöneltir. Bu süreçte bireylerin daha önce yaşadıkları deneyimler, önyargılar ve duygular algılama düzeylerini etkiler. İnsanların kalabalık ve gürültülü bir ortamda kendileriyle ilgili herhangi bir şeyi hemen fark etmeleri algıda seçicilik olarak tanımlanır. Dış dünyada bulunan uyarıcılardan sadece belirli bir kısmı algılanır çünkü beynin veri işleme kapasitesi sınırlıdır. Organizma, çevresindeki uyarıcılardan birine odaklandığında, sadece bu uyarıcının özelliklerini algılar. Algılamayı Etkileyen Etmenlerİç Etmenler
Dış Etmenler
Normalde algıda seçicilik için iç etmenler, dış etmenlerden daha önemlidir. Bireyler, bazı durumlarda ihtiyaçlarına veya dış uyarıcılara göre algıda seçicilik tercihinde bulunabilir. Örneğin, yeni aldığı arabanın modelini trafikte daha fazla görmesi veya hamilelik yaşadığında çevresindeki hamileleri fark etmesi gibi. Ancak bireylerin yaptığı bu seçimler bilinçli olarak yapılmaz. Aynı şeylere bakan kişiler, kendi önceliklerine ve değerlerine uygun şekilde farklı şeyler görürler. Bu durum sadece algılama sürecinde etkilidir. Sadece ilgilendiği şeylere odaklanan bireyler, bunun dışındakileri göz ardı eder. Dış dünyadaki nesnelerin sonradan renkleri veya ebatları değişse bile, organizma bunu aynı şekilde algılamaya devam edebilir. Bu durum olmazsa, bireylerin algısal dünyası karışık bir hal alabilir. Algıda seçicilik, bireyin algısal dünyasında bir istikrar sağlar. |
.jpg "Şizofreni Belirtileri ve Tedavisi")
.jpg "Stres Belirtileri ve Tedavisi")
.jpg "Sinir Sıkışması Belirtileri ve Tedavisi")
Benim gibi birinin algıda seçicilikle ilgili yaşadığı bir deneyimi anlatabilmesi için şöyle bir sorusu olabilir mi: Kalabalık bir ortamda, kendimle ilgili bir şeyi nasıl bu kadar hızlı fark ettim? Örneğin, ismim söylendiğinde veya bir tanıdığımı gördüğümde hemen dikkatimi çekiyor, ama başka şeyleri neden fark etmiyorum? Bu durum algıda seçicilikle mi açıklanıyor?
Cevap yazMerhaba Seraya,
Evet, bahsettiğin durum algıda seçicilikle açıklanabilir. Algıda seçicilik, beynimizin belirli uyaranlara diğerlerinden daha fazla dikkat etme yeteneği olarak tanımlanabilir. Kalabalık bir ortamda, ismimizin söylenmesi veya tanıdığımız bir yüzün fark edilmesi, beynimizin bu uyaranları önceliklendirdiğini gösterir. Bu durum, beynimizin hayatta kalma ve sosyal etkileşimleri sürdürme gibi önemli fonksiyonları desteklemek için geliştirdiği bir yetenektir. Yani, isminin söylenmesinin veya tanıdık bir yüzün dikkatini hemen çekmesi tamamen normal ve beklenen bir durumdur.
Sevgiler,
Alexa