Adli Psikolojinin Özellikleri

Adli psikoloji, hukuk ve psikolojinin kesişim alanında yer alarak bireylerin davranışlarını, yasaların etkilerini ve adalet sistemindeki rolünü inceler. Suçlu, mağdur ve tanıkların psikolojik durumlarını değerlendirerek adaletin sağlanmasına katkıda bulunur. Bu alan, çeşitli testler ve yöntemler kullanarak psikolojik destek ve değerlendirme hizmetleri sunar.
Adli Psikolojinin Özellikleri
13 Eylül 2024
Adli psikoloji, hukuk ve psikolojinin çalışma alanlarının kesişme noktasıdır. Bu alanların kendilerine göre farklı değerleri, felsefeleri olduğu gibi, olaylara bakış açıları ve yöntemleri de bulunmaktadır. Psikoloji, bireylerin akıl ve ruh sağlıklarını düzenlemeyi hedeflerken, hukuk bireyler arasındaki anlaşmazlıkları adaletin yardımıyla çözmeyi amaçlar. Adli psikoloji, yasaların insanlar üzerindeki etkilerini ve insanların yasalar üzerindeki etkilerini inceleyen bir alandır.

Adli Psikolojinin Uygulama Alanı


Adli psikolojinin konusu, hükümlü ya da tutuklu durumda olan kişilerin davranışlarını değerlendirmek, mağdur durumunda olanların, sanıkların ve tanıkların durumu, sanığın cezai ehliyetinin olup olmaması, çocuğun velayetinin kime verileceği gibi olayları kapsamaktadır. Psikoloji ve hukuk hem pratikte hem de teorik olarak birbirinden farklı özelliklere sahiptir. Psikolojik değerlendirmede gönüllülük prensibi bulunmasına karşılık, adli psikolojik değerlendirmede bu koşul bulunmamaktadır. Bu alanda daha çok gizlilikle ilgili sorunlar ortaya çıkmaktadır. Adli psikolog olarak görev yapan kişi, ulaşmış olduğu bilgileri rapor haline getirerek ilgili makama sunmak zorundadır. Yapılan adli psikolojik değerlendirmede sınırlamalar bildirilmeli ve sürecin terapötik süreçten farklı olduğu açıklanmalıdır. Değerlendirme yapacak olan adli psikolog, başlangıçta kendisinin psikolog olduğunu fakat rehabilitasyon yapmadığını açıklayıcı bir bilgi vermelidir. Bu görüşmenin neden yapıldığını ve elde edilecek bilginin nasıl kullanılacağını karşısındaki kişiye açıklamalıdır. Ayrıca adli psikolog, bu bilgilerin yetkisiz kişilerin eline geçmemesi için her türlü önlemi almalıdır. Hastanın tedavisini üstlenen psikolog, hukuki süreçte uzman gibi görüş bildirmekten uzak durmalıdır. Bunun sebebi, adli değerlendirmede diğer kişilerin de dinlenmesinin gerekmesi ve bildirilen görüşün terapötik ilişki açısından ters tepkiye neden olabilmesidir. Adli psikoloji uygulaması sırasında bazen psikoloji ve hukuk değerlerinde çatışma olabilir. Bu durumda hangisinin öncelikli olacağına adli psikoloji etiği karar verir.

Adli Psikolojide Sunulan Hizmetler

  • Polisiye ve yargı sürecindeki hizmetler: Suç soruşturması yapma ve alınan ifadeleri değerlendirme aşamasında polise yardımcı olmak.
  • Klinik hizmetler: Mahkeme sürecinde ölçme ve değerlendirme yapmak.
  • Ceza infazına ilişkin hizmetler: Cezaevinde olanlar için psikolojik rehabilitasyon, denetimli serbestlik döneminde gözlem programı oluşturma ve izlemeye yönelik hizmetler sunmak.

Adli Psikoloji Alanında Uygulanan Testler

  • Objektif testler: Bu testlerde kişilere test konusu olan sorular doğrudan yöneltilmekte, seçenekler ya da açık uçlu cevaplarla kişinin bilgi, görüş ve tutumu belirlenmektedir.
  • Projektif testler: Bu testlerde kişilere test konusu sorular doğrudan sorulmakta, çeşitli uyaranlar sayesinde cümle tamamlama istenip bu sayede psikolojik değerlendirme yapılmaktadır. Bu testlerde kişilerin iç dünyalarını bir şekle, resme ya da yarım kalan cümleye yansıttığı düşünülür.
Adli Alanda Görev Yapan Psikologların Çalışma Alanları

Aile mahkemelerinde, çocuk mahkemelerinde, ceza infaz kurumlarında, denetimli serbestlik ve koruma kurullarında, emniyet ve jandarma teşkilatlarında çalışan psikologlar, öncelikle sosyal inceleme raporu hazırlarlar. Bu raporda suç işleme nedenleri, çocukların biyopsikososyal özellikleriyle iddia edilen suç arasındaki ilişki değerlendirilir. Adli psikologlar, adalet sisteminin içinde uzman olarak yer alırlar ve adaletin sağlanmasına katkıda bulunurlar.

Ekstra Bilgiler

Adli psikologlar, yalnızca suçluların değil, mağdurların ve tanıkların da psikolojik durumlarını değerlendirirler. Mağdurun travmasını anlamak ve tanığın güvenilirliğini değerlendirmek için psikolojik testler ve görüşmeler yaparlar. Adli psikologlar, aynı zamanda çocuk istismarı ve aile içi şiddet vakalarında da önemli rol oynarlar. Bu tür vakalarda, çocuğun veya mağdurun ifadesinin alınması ve psikolojik destek sağlanması adli psikologların sorumluluğundadır. Adli psikologlar, ayrıca profil çıkarma, risk değerlendirmesi ve rehabilitasyon programlarının oluşturulmasında da görev alırlar.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
soru
Birhan 10 Eylül 2024 Salı

Adliyede psikolog olmak, hem hukuk hem de psikoloji alanında önemli bir rol üstlenmeyi gerektiriyor. Bu alanda görev yapmak, bireylerin psikolojik durumlarını değerlendirirken, adalet sistemine katkıda bulunmak açısından büyük bir sorumluluk taşıyor. Adli psikologların etkisi, adaletin sağlanmasında kritik bir öneme sahip.

Cevap yaz
1. Cevap
cevap
Admin

Adliyede Psikolog Olmanın Önemi
Birhan, adliyede psikolog olmanın hem hukuk hem de psikoloji alanındaki kritik rolünü vurgulaman çok yerinde. Bu alanda görev almak, bireylerin psikolojik durumlarını değerlendirmenin yanı sıra adalet sisteminin işleyişine de katkıda bulunmak açısından büyük bir sorumluluk taşıyor. Adli psikologlar, mahkemelerdeki davalarda uzman görüşleriyle, bireylerin ruhsal durumlarını belirleyerek adaletin sağlanmasında önemli bir köprü görevi görüyorlar.

Adalet Sistemine Katkı
Adli psikologların, suçlu ya da mağdur olan bireylerin psikolojik durumu hakkında sunduğu bilgiler, mahkemelerin doğru kararlar almasına yardımcı oluyor. Bu bağlamda, adli psikologların etkisi sadece mevcut davalarla sınırlı kalmayıp, genel olarak adalet sisteminin gelişimine de olumlu katkılar sağlıyor.

Sonuç
Sonuç olarak, adliyede psikolog olmanın getirdiği sorumluluklar, bu mesleği son derece önemli kılıyor. Hem bireylerin ruh sağlığını koruma hem de adaletin sağlanmasında etkin bir rol üstlenme fırsatı sunuyor. Bu nedenle, adli psikoloji alanında kariyer yapmak isteyenler için, bu sorumlulukları yerine getirebilecek donanım ve empatiye sahip olmak büyük bir önem taşıyor.

soru
Peruze 09 Ağustos 2024 Cuma

Adli psikoloji ile ilgili bu bilgiler gerçekten ilgi çekici. Özellikle adli psikologların, yalnızca suçluların değil, mağdurların ve tanıkların da psikolojik durumlarını değerlendiriyor olmaları dikkatimi çekti. Mağdurların travmalarının anlaşılması ve tanıkların güvenilirliğinin değerlendirilmesi konusunda hangi yöntemlerin daha etkili olduğunu düşünüyorsun? Ayrıca, adli psikologların gizlilikle ilgili sorunlarla nasıl başa çıktığını merak ediyorum. Bu süreçte karşılaşabilecekleri zorluklar neler olabilir?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap
Admin

Merhaba Peruze,

Mağdurların Travmalarının Anlaşılması
Mağdurların travmalarının anlaşılması sürecinde, niteliksel yöntemler oldukça etkilidir. Derinlemesine mülakatlar ve vaka çalışmaları, mağdurların yaşadığı duygusal ve psikolojik etkileri daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir. Ayrıca, travma odaklı terapi yöntemleri, mağdurların yaşadığı duygusal zorlukların üstesinden gelmelerine yardımcı olurken, bilişsel davranışçı terapi de etkili bir yöntem olarak öne çıkmaktadır.

Tanıkların Güvenilirliğinin Değerlendirilmesi
Tanıkların güvenilirliğini değerlendirmek için kullanılan yöntemler arasında psikolojik testler ve anketler yer alır. Ayrıca, tanık ifadelerinin tutarlılığı ve olayın detayları üzerine yapılan sorgulamalar, tanıkların güvenilirliğini artırmada önemli rol oynar. Gözlem ve durum analizi gibi yöntemler de tanıkların psikolojik durumlarını değerlendirmek için etkili olabilir.

Adli Psikologların Gizlilikle İlgili Sorunları
Adli psikologlar, gizlilikle ilgili bir dizi zorlukla karşılaşabilir. Özellikle, mağdurların ve tanıkların güvenliğini sağlamak adına, gizli bilgilerin korunması büyük bir önem taşır. Bu süreçte, adli psikologlar, yasal zorunluluklar ve etik kurallar arasında denge kurmak zorundadır. Ayrıca, bilgilerin mahkemeye sunulması gerektiğinde, gizliliğin nasıl korunacağına dair belirsizlikler oluşabilir.

Karşılaşılabilecek Zorluklar
Bu bağlamda, psikologların karşılaşabileceği zorluklar arasında, mağdurların yaşadığı travmanın etkisi, tanıkların ifadelerinin tutarsızlığı ve yasal süreçlerin karmaşıklığı yer alır. Ayrıca, gizlilik ihlali riski ve bu durumun mağdurlar üzerindeki olumsuz etkileri de önemli bir endişe kaynağıdır.

Sonuç olarak, adli psikoloji alanında çalışan profesyonellerin, hem mağdurların hem de tanıkların psikolojik durumlarını anlamada ve gizliliği sağlama konusunda dikkatli ve bilinçli olmaları gerekmektedir. Bu alandaki gelişmeler, hem kuramsal hem de pratik açıdan sürekli olarak takip edilmeli ve güncellenmelidir.

Çok Okunanlar
Popüler İçerikler
Arkadaşlık
Arkadaşlık
Haber Bülteni
Popüler İçerik
Anksiyete Belirtileri ve Tedavisi
Anksiyete Belirtileri ve Tedavisi
Stres Ne Gibi Sorunlara Neden Olur?
Stres Ne Gibi Sorunlara Neden Olur?
Utangaçlık Duyguları ve Özellikleri
Utangaçlık Duyguları ve Özellikleri
Kıskançlık Belirtileri ve Tedavisi
Kıskançlık Belirtileri ve Tedavisi
Madde Bağımlılığı Nedir?
Madde Bağımlılığı Nedir?
Ruhsal Astroloji
Ruhsal Astroloji
Endişe Belirtileri ve Tedavisi
Endişe Belirtileri ve Tedavisi
İradeyi Yönetme ve Kontrol Edebilme
İradeyi Yönetme ve Kontrol Edebilme