Adli Psikolojinin Özellikleri
19 Haziran 2024

Adli Psikolojinin Özellikleri

Adli psikoloji, hukuk ve psikolojinin çalışma alanlarının kesişme noktasıdır. Bu alanların kendilerine göre farklı değerleri, felsefeleri olduğu gibi, olaylara bakış açıları ve yöntemleri de bulunmaktadır. Psikoloji, bireylerin akıl ve ruh sağlıklarını düzenlemeyi hedeflerken, hukuk bireyler arasındaki anlaşmazlıkları adaletin yardımıyla çözmeyi amaçlar. Adli psikoloji, yasaların insanlar üzerindeki etkilerini ve insanların yasalar üzerindeki etkilerini inceleyen bir alandır.

Adli Psikolojinin Uygulama Alanı

Adli psikolojinin konusu, hükümlü ya da tutuklu durumda olan kişilerin davranışlarını değerlendirmek, mağdur durumunda olanların, sanıkların ve tanıkların durumu, sanığın cezai ehliyetinin olup olmaması, çocuğun velayetinin kime verileceği gibi olayları kapsamaktadır. Psikoloji ve hukuk hem pratikte hem de teorik olarak birbirinden farklı özelliklere sahiptir. Psikolojik değerlendirmede gönüllülük prensibi bulunmasına karşılık, adli psikolojik değerlendirmede bu koşul bulunmamaktadır. Bu alanda daha çok gizlilikle ilgili sorunlar ortaya çıkmaktadır. Adli psikolog olarak görev yapan kişi, ulaşmış olduğu bilgileri rapor haline getirerek ilgili makama sunmak zorundadır. Yapılan adli psikolojik değerlendirmede sınırlamalar bildirilmeli ve sürecin terapötik süreçten farklı olduğu açıklanmalıdır. Değerlendirme yapacak olan adli psikolog, başlangıçta kendisinin psikolog olduğunu fakat rehabilitasyon yapmadığını açıklayıcı bir bilgi vermelidir. Bu görüşmenin neden yapıldığını ve elde edilecek bilginin nasıl kullanılacağını karşısındaki kişiye açıklamalıdır. Ayrıca adli psikolog, bu bilgilerin yetkisiz kişilerin eline geçmemesi için her türlü önlemi almalıdır. Hastanın tedavisini üstlenen psikolog, hukuki süreçte uzman gibi görüş bildirmekten uzak durmalıdır. Bunun sebebi, adli değerlendirmede diğer kişilerin de dinlenmesinin gerekmesi ve bildirilen görüşün terapötik ilişki açısından ters tepkiye neden olabilmesidir. Adli psikoloji uygulaması sırasında bazen psikoloji ve hukuk değerlerinde çatışma olabilir. Bu durumda hangisinin öncelikli olacağına adli psikoloji etiği karar verir.

Adli Psikolojide Sunulan Hizmetler
  • Polisiye ve yargı sürecindeki hizmetler: Suç soruşturması yapma ve alınan ifadeleri değerlendirme aşamasında polise yardımcı olmak.
  • Klinik hizmetler: Mahkeme sürecinde ölçme ve değerlendirme yapmak.
  • Ceza infazına ilişkin hizmetler: Cezaevinde olanlar için psikolojik rehabilitasyon, denetimli serbestlik döneminde gözlem programı oluşturma ve izlemeye yönelik hizmetler sunmak.
Adli Psikoloji Alanında Uygulanan Testler
  • Objektif testler: Bu testlerde kişilere test konusu olan sorular doğrudan yöneltilmekte, seçenekler ya da açık uçlu cevaplarla kişinin bilgi, görüş ve tutumu belirlenmektedir.
  • Projektif testler: Bu testlerde kişilere test konusu sorular doğrudan sorulmakta, çeşitli uyaranlar sayesinde cümle tamamlama istenip bu sayede psikolojik değerlendirme yapılmaktadır. Bu testlerde kişilerin iç dünyalarını bir şekle, resme ya da yarım kalan cümleye yansıttığı düşünülür.
Adli Alanda Görev Yapan Psikologların Çalışma Alanları

Aile mahkemelerinde, çocuk mahkemelerinde, ceza infaz kurumlarında, denetimli serbestlik ve koruma kurullarında, emniyet ve jandarma teşkilatlarında çalışan psikologlar, öncelikle sosyal inceleme raporu hazırlarlar. Bu raporda suç işleme nedenleri, çocukların biyopsikososyal özellikleriyle iddia edilen suç arasındaki ilişki değerlendirilir. Adli psikologlar, adalet sisteminin içinde uzman olarak yer alırlar ve adaletin sağlanmasına katkıda bulunurlar.

Ekstra Bilgiler

Adli psikologlar, yalnızca suçluların değil, mağdurların ve tanıkların da psikolojik durumlarını değerlendirirler. Mağdurun travmasını anlamak ve tanığın güvenilirliğini değerlendirmek için psikolojik testler ve görüşmeler yaparlar. Adli psikologlar, aynı zamanda çocuk istismarı ve aile içi şiddet vakalarında da önemli rol oynarlar. Bu tür vakalarda, çocuğun veya mağdurun ifadesinin alınması ve psikolojik destek sağlanması adli psikologların sorumluluğundadır. Adli psikologlar, ayrıca profil çıkarma, risk değerlendirmesi ve rehabilitasyon programlarının oluşturulmasında da görev alırlar.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

İlk soruyu siz sormak istermisiniz?

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Zoofobi Yaygın Hayvan Korkusu

Zoofobi Yaygın Hayvan Korkusu

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Homofobi Belirtileri ve Tedavisi

Homofobi Belirtileri ve Tedavisi

Fobi Belirtileri ve Tedavisi

Fobi Belirtileri ve Tedavisi

Bağımlı Kişilik Bozuklukları

Bağımlı Kişilik Bozuklukları

Aşırı Heyecanlanma Duyguları

Aşırı Heyecanlanma Duyguları

Egoist Belirtileri ve Tedavisi

Egoist Belirtileri ve Tedavisi

Güncel

Yapay Sinir Ağları Nasıl Oluşur

Yapay Sinir Ağları Nasıl Oluşur

Güncel

Tırnak Yeme Hastalığının Özellikleri

Tırnak Yeme Hastalığının Özellikleri

Psikodrama Psikolojide Tiyatroyu Kullanan Bir Tekniktir

Psikodrama Psikolojide Tiyatroyu Kullanan Bir Tekniktir

Nevroz Ruhen Hasta Olma Bozukluğu

Nevroz Ruhen Hasta Olma Bozukluğu

Depresyon Belirtileri

Depresyon Belirtileri

Başarısızlık Belirtileri ve Tedavisi

Başarısızlık Belirtileri ve Tedavisi

Parkinson Belirtileri ve Tedavisi

Parkinson Belirtileri ve Tedavisi

Anksiyete Belirtileri ve Tedavisi

Anksiyete Belirtileri ve Tedavisi

Paranoya Belirtileri ve Tedavisi

Paranoya Belirtileri ve Tedavisi

Siyatik Sinir Belirtileri ve Tedavisi

Siyatik Sinir Belirtileri ve Tedavisi

İradeyi Yönetme ve Kontrol Edebilme

İradeyi Yönetme ve Kontrol Edebilme

Dirsekte Sinir Sıkışması

Dirsekte Sinir Sıkışması

Narsizm Kişinin Kendine Güvenmesi ve Büyük Görmesidir

Narsizm Kişinin Kendine Güvenmesi ve Büyük Görmesidir

Kendini Tokatlamak

Kendini Tokatlamak

Depresyon İlaçlarının Faydaları Nelerdir?

Depresyon İlaçlarının Faydaları Nelerdir?

Depresyon Nedir? Depresyonun Özellikleri

Depresyon Nedir? Depresyonun Özellikleri

Nevrotik Kişilik ve Özellikleri

Nevrotik Kişilik ve Özellikleri

Homoseksüel Belirtileri ve Tedavisi

Homoseksüel Belirtileri ve Tedavisi

Hiperaktif Belirtileri ve Tedavisi

Hiperaktif Belirtileri ve Tedavisi

Kişisel Dengesizlik Türleri ve Özellikleri

Kişisel Dengesizlik Türleri ve Özellikleri

Psikosomatik Türleri ve Özellikleri

Psikosomatik Türleri ve Özellikleri

İmgeleme Türleri ve Özellikleri

İmgeleme Türleri ve Özellikleri

Tükenmişlik Sendromu Belirtileri ve Tedavisi

Tükenmişlik Sendromu Belirtileri ve Tedavisi

Stres Nedir? Stres Nasıl Önlenebilir

Stres Nedir? Stres Nasıl Önlenebilir

Kararsızlık Duygu Türleri ve Özellikleri

Kararsızlık Duygu Türleri ve Özellikleri

Delüzyonel Bozukluk Belirtileri ve Tedavisi

Delüzyonel Bozukluk Belirtileri ve Tedavisi