Anksiyete Nedir? Anksiyete Türleri Nelerdir

Anksiyete, ya da diğer bir deyişle endişe, kişinin kaygı, korku, gerilim ve sıkıntı hissetmesi durumudur. Bu his, canlıların dış ortama uyum sağlama çabasında koruyucu bir mekanizma olarak işlev görür. Ancak, kontrol dışına çıktığında ve kişinin günlük işlevselliğini aksattığında, anksiyete bozuklukları olarak adlandırılır ve psikiyatride bir grup hastalığın genel ismidir.

Anksiyetenin çeşitli fiziksel belirtileri vardır:

Bu belirtiler, kişinin başına kötü bir şey geleceğini düşünme, rezil olma korkusu veya komik duruma düşme gibi düşüncelerle birleşir. Bu durumda, çoğu kez sebebi belirsiz ve tanımlanamayan bir gerginlik hali ortaya çıkar.

Anksiyete, genelde kavramsal, somatik, duygusal ve davranışsal bileşenlere sahiptir. Fizyolojik olarak, kan basıncı ve kalp atışının artması, terleme, kaslarda gerginlik, bağışıklık ve sindirim sistemi fonksiyonlarının yavaşlaması gibi etkiler görülür. Ek olarak, mide bulantısı, el ve ayaklarda soğukluk, titreme ve üşüme hissedilebilir.

Duygusal olarak, anksiyete korku ve panik hissine sebep olur. Kişi her durumu olabilecek en olumsuz yönden değerlendirir ve moral seviyesi düşer. Davranışsal olarak ise, kişi anksiyete kaynağından kaçma eğilimi gösterir. Ancak, anksiyetenin sadece patolojik bir durum olarak değerlendirilmesi yanlıştır; bu his, korku, kızgınlık, üzüntü ve mutluluk gibi temel duygularla birlikte, insanın hayatta kalmasıyla bağlantılıdır.

Anksiyete bozukluğu veya kaygı bozukluğu, kişinin işlevselliğini olumsuz yönde etkileyen çeşitli korku, kaygı veya anksiyete bozukluklarına verilen genel bir isimdir. Bu tür bozuklukların toplumun %18'ini etkilediği düşünülmektedir. Anksiyete, herkesin zaman zaman hissettiği normal ve yaygın bir histir. Ancak, anksiyete kişinin günlük hayatındaki işlevselliğini olumsuz yönde etkilemeye başladığında problem olarak kabul edilir.

Anksiyetenin tanısı için aşağıdaki ölçütler kullanılabilir:

Anksiyete birden fazla biçimde ortaya çıkabilir. Bunlardan bazıları şunlardır:

Anksiyete bozuklukları ilaç tedavisi ya da psikoterapi ile tedavi edilir. Kullanılan ilaçlar arasında sertralin, sitalopram, fluoksetin, paroksetin ve fluvoksamin gibi selektif serotonin geri alım inhibitörleri veya alprazolam, klonazepam ve diazepam gibi anksiyolitik ilaçlar bulunmaktadır. Anksiyete için en yaygın kullanılan psikoterapi yöntemi bilişsel ve davranışçı terapidir. Anksiyete bozuklukları kişinin yaşamını ciddi düzeyde olumsuz etkilemeye başladığında bir uzmandan yardım almak gerekmektedir.