Davranış Davranış, bir kişinin gözlenebilir veya gözlenemeyen, açık veya kapalı etkinliklerinin tümüdür. Davranışlar bilişsel, zihinsel, açık veya kapalı olabilecek şekilde inceleme alanlarına girebilmektedir. Bir diğer anlamı ise kişinin bilinçli-bilinçsiz, bedensel ve fiziksel tepkilerinin genel adıdır. Refleksler davranışlar arasında değildir. Cansızlar için de davranış söz konusu değildir. Bitkilerin tepkilerinin davranış olarak kabul edilip edilmeyeceği tartışma konusudur. Davranış merkezi gelişmiş canlılarda beyindir. Şöyle toparlamak gerekirse, davranış canlıların çevre ile etkileşim ve uyum mekanizmalarının toplamını içerir. Davranış düzeyi yüksek olan canlıların hayatta kalma olasılığı daha yüksektir. Duyuşsal Davranışlar Duyusal terimi, duygularla ilişkili olan süreçleri ifade etmektedir. Duyuş ise normalde fark edilmeyen duyguların fark edilebilir veya bilinçli hale gelmesidir. Herhangi bir stres durumunda, endokrin sistem tarafından tetiklenen bir dizi biyolojik süreç söz konusudur. Bu süreçler arasında kan basıncının yükselmesi, kana daha çok şeker pompalanması, mide ve bağırsak etkinliklerinin azalması gibi fizyolojik olaylar bulunmaktadır. Sonuç olarak, kişi kendini gergin, sinirli, öfkeli veya saldırgan gibi duygulardan birine ya da birkaçına sahip olduğunu fark edebilir. Devinişsel Davranış Devinsel (psikomotor) terimi, kas hareketi ile ilişkili olan süreçleri ifade etmek için kullanılmaktadır. El-göz koordinasyonu ile ilgili her tür etkinlik, koşmak, esnemek, kitap okumak, kitabın sayfalarını çevirmek gibi davranışlar devinişsel davranış örnekleridir. Bilinçli ve Bilinçsiz Davranış Bilinçli Davranış: İnsan, ilgili davranışı gerçekleştirme sürecinin farkında olduğu ve tamamen bilinçli olarak kontrol ettiği davranışlardır. Bir matematik problemi çözmek, ekmek kesmek gibi dikkat gerektiren her türlü davranış bilinçli davranış örnekleridir. Bilinçsiz Davranış: Bireyin bilinçli olarak kontrol etmediği, farkında olmadan, otomatik olarak yaptığı, yaptığını hatırlamadığı davranışlardır. Kalbin çarpması, rüya görme gibi davranışlar bilinçsiz davranışlara örnektir. Davranışların Genel Özellikleri Davranışlar çeşitli şekillerde sınıflandırılabilir:
Bu sınıflandırmalar, davranışların daha iyi anlaşılmasını ve araştırılmasını sağlar. Ayrıca, davranışlar bireyin çevresiyle nasıl etkileşimde bulunduğunu ve bu etkileşimin sonuçlarını anlamamıza yardımcı olur. Davranışların Önemi Davranışlar, bireyin hayatta kalma ve çevresiyle uyum sağlama süreçlerinin merkezinde yer alır. Uygun ve etkili davranışlar, bireyin yaşam kalitesini artırabilir ve sosyal ilişkilerini güçlendirebilir. Öte yandan, olumsuz veya uygunsuz davranışlar, bireyin hem kendisine hem de çevresindekilere zarar verebilir. Sonuç Davranış, bireyin içsel ve dışsal dünyası ile olan etkileşimlerini anlamamıza yardımcı olan karmaşık ve çok yönlü bir olgudur. Davranışların incelenmesi, bireylerin daha sağlıklı ve dengeli bir yaşam sürmelerine katkıda bulunabilir. |