Trikotillomani

Trikotillomani, insanların kızgın olduğunda, öfkelendiğinde duygularının şiddetini belirtebilmek için göze batacak şekilde saçlarını yolmasıdır. Bu ruhsal rahatsızlık 1889 yılında bir Fransız dermatoloji doktoru tarafından karşı koyulamayan saç yolma dürtüsünü belirtmek amacıyla tanımlanmıştır. Bu rahatsızlık psikoloji alanında dürtü hastalıkları grubunda değerlendirilir. Kişinin saç yolma isteğini ertelemesi halinde gerginlik oluşabilir. Saçlar yolunduğunda rahatlama yaşanır ve doyuma ulaşılır. Bu bir cilt hastalığına bağlı olarak gelişmez fakat ilerledikçe hastanın yaşamını olumsuz şekilde etkiler. Bu rahatsızlık toplumda her yüz kişiden dördünü etkilemektedir. Bazı kişilerde erken yaşlarda başlayabilir. Kadınlar ve erkeklerde aynı oranda etkili olur. Ancak iyileşme oranı yüksektir. Geç yaşlarda başladığında, daha çok kadınlarda etkili olur. Rahatsızlık dürtü kontrol bozukluğu olarak tanımlanmakta ve takıntı olduğundan obsesif kompulsif bozuklukla aynı etkileri göstermektedir. Bazı kişilerde sadece saçlar değil kirpik ve kaşlarda yolunur. Stresli olunduğunda, kaş ve kirpik yolma artış gösterir. Ailelerde ilk çocuklarda daha sık görülmekte ve kıskançlıkla birlikte başladığı düşünülmektedir. Ailede aşırı mükemmeliyetçi olan, eleştiri yapan anneler, duygularını dışarıya göstermeyen babalar hastanın aile yapısı özellikleri arasında olabilir.

Toplumda her yaştan, cinsten, etnik kökenden ve sosyo ekonomik düzeydeki kişiyi etkileyebilir. Çocuklarda başlayan hastalık kız ve erkekleri eşit oranda etkiler. Ancak erişkinlikte başlayan rahatsızlık kadınlarda %80-90 oranında daha fazla görülür. Toplumda bu rahatsızlığın görülme sıklığı %1-3 kadardır. Bazı kişiler hastalığının farkında bile değildir.

Yaşamın herhangi bir döneminde başlayabilen, ancak genellikle geç çocukluk ve ergenlik dönemindeki kişilerde 11-13 yaşlarında etkili olur. Bu açıdan uzmanlar hastalığın bu dönemde bazı hormon değişimlerinden kaynaklandığını düşünmektedir. Fakat yaşlı kişilerde ve bebeklerde bile nadir durumlarda görülebilir. Genellikle stresli bir dönem sonrasında ya da yaşamdaki önemli bir olayın ardından ortaya çıkabilir. Fakat herhangi bir etken olmadan da hastalık ortaya çıkabilir.

Hastada rahatsızlığın nasıl seyredeceği önceden bilinemez. Tedavi edilmemiş olan hastalarda rahatsızlık uzun yıllar devam edebilir, bazı dönemlerde şiddetlenir ya da azalma gösterir. Hastalığın gidişatı ömür boyu devam edebilir. Fakat bebeklikte ve erken çocuklukta başlayan sorunlar kendiliğinden düzelme gösterebilir.

Hastalar bu eylemi yapmayı istemediği gibi bundan kurtulmayı arzu eder. Yaşamına ve görünüşüne verdiği zarardan hoşnut olmadığından, bunu durdurmak ister. Fakat bunda istediği gibi başarılı olamaz. Başkaları bunu istersen durdurursun dediğinde, anlaşılamadığından dolayı saç yolmayı daha şiddetli yaşayabilir.

Hastalarda yapılacak tedaviye bir an önce başlanmalıdır. Çünkü zaman geçtikçe tedavi edilmesi güçleşen bir rahatsızlıktır. Sosyal yaşamı engellemesi ve sıkıntı vermesi yüzünden, hastalar buna çözüm bulmayı isterler. Kendisinde ya da bir yakınında bu sorunun olduğunu düşünen kişiler mutlaka bir psikiyatri uzmanına danışmalıdır. Tedavi için önce altta yatan etkenin tespit edilmesi gerekir. Bunlar giderildikten sonra, davranışçı yöntemlerle tedavi edilmelidir. Bu yöntem uzun zaman devam eder. Bunun yanında anti depresan ilaçların tedavi edici etkisinden faydalanılır.