Trikotillomani, insanların duygusal stres, öfke veya kaygı gibi durumlar karşısında saçlarını çekerek rahatlama sağladıkları bir dürtü kontrol bozukluğudur. Bu rahatsızlık ilk olarak 1889 yılında bir Fransız dermatolog tarafından tanımlanmıştır ve psikoloji alanında dürtü kontrol bozuklukları kategorisinde değerlendirilir. Trikotillomani hastaları, saç çekme dürtülerini ertelemeye çalıştıklarında genellikle yoğun bir gerginlik yaşarlar ve saçlarını çektiklerinde rahatlama ve doyum hissi duyarlar. Bu rahatsızlık, ilerledikçe hastaların yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir ve toplumda her yüz kişiden dördünü etkiler. Kadınlar ve erkeklerde eşit oranda görülen bu rahatsızlık, erken yaşlarda başlayabilir ve geç yaşlarda başladığında daha çok kadınları etkiler. Trikotillomani, obsesif-kompulsif bozuklukla benzer belirtiler gösterir ve bazı hastalarda sadece saç değil, kirpik ve kaşlar da çekilir.

Trikotillomani, toplumda her yaştan, cinsten, etnik kökenden ve sosyoekonomik düzeydeki kişiyi etkileyebilir. Çocuklarda başlayan hastalık, kız ve erkekleri eşit oranda etkilerken, erişkinlikte başlayan rahatsızlık kadınlarda %80-90 oranında daha fazla görülür. Toplumda bu rahatsızlığın görülme sıklığı %1-3 kadardır. Bazı kişiler, hastalıklarının farkında bile olmayabilir.

Trikotillomani, yaşamın herhangi bir döneminde başlayabilir; ancak genellikle geç çocukluk ve ergenlik dönemlerinde, 11-13 yaşlarında etkili olur. Uzmanlar, bu dönemde hastalığın bazı hormon değişimlerinden kaynaklandığını düşünmektedir. Nadir durumlarda yaşlı kişilerde ve bebeklerde de görülebilir. Genellikle stresli bir dönem sonrasında veya yaşamda önemli bir olayın ardından ortaya çıkar. Ancak herhangi bir etken olmadan da hastalık ortaya çıkabilir.

Trikotillomani hastalığının seyrini önceden tahmin etmek zordur. Tedavi edilmemiş hastalarda rahatsızlık uzun yıllar devam edebilir, bazı dönemlerde şiddetlenir veya azalır. Hastalığın gidişatı ömür boyu devam edebilir. Ancak bebeklikte ve erken çocuklukta başlayan sorunlar kendiliğinden düzelme gösterebilir.

Trikotillomani hastaları, saçlarını çekme eylemini istemezler ve bu durumdan kurtulmayı arzu ederler. Yaşamlarına ve görünümlerine verdiği zarardan hoşnut olmadıklarından, bu durumu durdurmak isterler. Ancak bu konuda başarılı olamazlar. Başkaları, "istersen durdurursun" dediğinde, anlaşılmadıklarını hissederek saç çekme davranışını daha şiddetli yaşayabilirler.

Trikotillomani tedavisine bir an önce başlanmalıdır, çünkü zaman geçtikçe tedavi edilmesi güçleşen bir rahatsızlıktır. Hastalar, sosyal yaşamlarını olumsuz etkilediği ve sıkıntı verdiği için bu duruma çözüm bulmayı isterler. Kendisinde veya bir yakında bu sorunun olduğunu düşünen kişiler mutlaka bir psikiyatri uzmanına danışmalıdır. Tedavi için öncelikle altta yatan etkenin tespit edilmesi gerekir. Bu etkenler giderildikten sonra, davranışçı yöntemlerle tedavi edilmelidir. Bu yöntem uzun zaman devam edebilir. Bunun yanı sıra antidepresan ilaçların tedavi edici etkisinden de faydalanılır.