Endişe

Endişe, bu yazımızda size endişenin ne olduğunu, endişe ile baş etme yollarını, fazla endişeli ya da kaygılı olmanın ne tür rahatsızlığa neden olabileceği gibi konular hakkında bilgiler vermeye çalışacağız. Endişe, kaygı ya da tıp terminolojisi ile ansiyete günlük hayatta herkesin başına gelebilecek bir sıkıntı durumdur. Endişe insanların bazı deneyimlerinden dolayı korku, kaygı, sıkıntı ya da gerilim durumudur. Bu durumu yaşamayan herhangi bir insan yoktur.

İnsanlar yaşadıkları süre boyunca her zaman endişelenecek ya da kaygılanacak birçok durum ile karşılaşırlar. Aslında bu durum gayet doğaldır. İnsanlar doğaları gereği gelecekte ne yapacağım, bu sınavı nasıl geçeceğim ya şunu yaptığım için başıma bir şey gelirse ya çocuğum hastalıklı doğarsa ya şu kişi teklifimi kabul etmezse gibi pek çok neden bulurlar endişelenmek için. Çünkü insan korkularıyla yaşayan bir varlıktır. Belki de insanların bu zamana kadar gelmesindeki en büyük etken bu bir türlü içinden atamadıkları korku içgüdüsüdür. Bu sayede bazı şeyleri yapmaz ya da yapmak zorunda hissederler. İlk insandan beri bu korkular ya da endişeler vardı. Günümüzdeki insanlar ile eskiden yaşayan insanlar arasındaki tek fark sadece bu korkulacak olan nesnelerin değişmesi oldu. İlk insanın ‘acaba yarın bir av yakalayıp karnımı doyurabilecek miyim?' korkusunun yerini ‘acaba yarın düzgün bir iş bulabilecek miyim?' hatta ve hatta daha çocukken 'acaba bundan 10 sene sonra bir iş bulabilecek miyim?' gibi endişeler aldı. Yani cümledeki özne yani insan aynı kaldı, sadece cümledeki nesneler değişti ve cümledeki sorunun insana endişe ya da korku vermekten bir cevabı olmadı. Sadece insanlar hayatı daha yaşanabilir hale getirmeye çalıştıkça yeni korkular icat etti, yeni endişeler doğdu. Ama insanın içindeki bu endişe etme güdüsü hep kaldı. Sadece insan yaşadığı ortamı geliştirdikçe daha küçük şeylere karşı kaygı ya da endişe duymaya başladı.

Endişe pek çok hastalığa, psikolojik rahatsızlığa neden olabilir. Anksiyete bozukluklar, ilaç kullanmaya kadar gidebilen çeşitli psikolojik rahatsızlıklar, psikozlar ya da tasalar, terleme, çarpıntı, titreme ve benzeri bedensel belirtileri görülebilir.

Endişenin günlük hayatın bir parçası olduğuna değinmiştik. Aslında endişe etmek biz insanları günlük hayatta yaşanabilecek bazı olumsuz durumlara karşı hazırlıklı hale getirir. Ancak ya rezil olursam ya da komik duruma düşersem gibi bazı düşünceleri akla getirmesi yüzünden insanda bir özgüven kaybına neden olabilir. Yine yapabileceği, yapmak istediği ya da yapmak zorunda hissettiği bazı şeyleri insan çeşitli endişeleri yüzünden yapmadığı için daha sonra çok üzülebilir, başını taşlara vurabilir. Hatta ve hatta ömrünün sonuna kadar tekrar öyle bir an yakalayabilmenin hayalini kurup keşke o zaman yapsaydım diyebilir.

Endişe aslında korkunun korkusudur. Modern insanın yaşadığı ya da maruz kaldığı birçok korku vardır zaten bir de işin içine korkunun korkusunu eklemek insana rahatsızlık vermekten başka hiçbir işe yaramaz. ‘Çocuğum iyileşecek mi acaba?' Korkusunu insan zaten hayatının belli bir döneminde yaşayacakken ya da yaşıyorken bir de bunun üstüne ‘çocuğum hasta olur mu acaba?' Sorusu gibi bir korkunun korkusuna yani endişesine maruz kalması insana hastalık, gerilim, üzüntü vermekten başka hiçbir işe yaramaz. Bu yüzden kişi kendisine endişe verecek yeni sorular sormak yerine bu korkularıyla başına gelirken yüzleşmesi çok daha iyi olacaktır. Shakespeare'in dediği gibi cesurlar bir gün ölür, korkaklar ise her gün.